Kefir, zaraz obok jogurtu, zajmuje szczególne miejsce w mojej kuchni. Nie wyobrażam sobie nie zjeść latem młodych ziemniaków z koperkiem i kefirem, zwłaszcza że jest to lżejszy dodatek niż klasyczny, śmietankowo-maślany, podduszany w rondlu sos koperkowy, który również przygotowuję. Pieczone ziemniaki z ogniska czy z piekarnika świetnie smakują z kefirem, a najprościej dodać go nawet do takich zwykłych, gotowanych – to prostota smaku babcinej kuchni, kiedy ziemniaki kopało się na polu, w sadzie zbierało czereśnie, z pieca jadało podpłomyki, a mleko pochodziło bezpośrednio od babcinej krowy. Dziś najczęściej sięgam po kefir domowy, który, podobnie jak jogurt naturalny, przygotowuję samodzielnie.
Zobacz też: Więcej poradników kulinarnych
Polacy i Rosjanie są największymi producentami kefiru w Europie. Nasze kuchnie są do siebie podobne pod kilkoma względami: lubimy kwaskowate smaki zup, głównych dań i warzywnych przetworów, a po sporej ilości wieczornych trunków regenerujemy się rano kefirem i jajecznicą.
Jak zrobić kefir?
Kefir to napój fermentujący, który oryginalnie, w dawnych czasach, uzyskiwało się w ciągu 1-3 dni, mieszając tzw. ziarna kefirowe (grzybki kefirowe, obecnie sprzedawane również pod nazwą „grzybki tybetańskie”) z mlekiem i trzymając całość w cieple umożliwiającym zajście procesu fermentacji. To dzięki niej kefir jest kwaskowaty i orzeźwiający, a odpowiedni proces mieszania kefirowej mieszanki zapewniano dawniej, wieszając ją przy wejściu do domu w specjalnym worku, o który ramieniem zaczepiali wchodzący i wychodzący głównymi drzwiami domownicy i goście :).
☟ W moich przepisach szklanka ma zawsze 250 ml, kostka masła to 200 g, a łyżka lub łyżeczka jest płaska, chyba że wyraźnie zaznaczam, że jest inaczej.
Składniki
- 1000 ml mleka (najlepsze będzie pełnotłuste mleko krowie (nie może to być mleko UHT; polecam pasteryzowane, homogenizowane lub prosto od krowy))
- 2 łyżki ziaren kefirowych (grzybka)
🖩 Chcesz przeliczyć miary i wagi? Oto kalkulator.
LUBISZ PRZEPISY DOROTY?
Dołącz do ponad 15 tysięcy osób zapisanych do newslettera! Wysyłam tylko 2-4 wiadomości w miesiącu. Skorzystaj z podpowiedzi, co warto ugotować z aktualnie dostępnych w sklepach, sezonowych składników. Dowiesz się, co u mnie, jakie ciekawe rzeczy polecam i otrzymasz garść kulinarnych (i nie tylko) inspiracji.
E-BOOK NA POWITANIE - GRATIS
Przydatne przepisy i poradniki
- Polecam, zamiast z mlekiem krowim, wymieszać ziarna kefirowe z pełnotłustym, naturalnym mlekiem kokosowym (bez emulgatorów, substancji słodzących i innych „cudów”; w składzie tylko woda i miąższ kokosu). Można uzyskać pyszny kefir wegański :).
- Mleko krowie można też zastąpić innym mlekiem zwierzęcym.
- Grzybek nie może mieć kontaktu z metalem (w tym np. z wewnętrzną warstwą kartonu na mleko). Polecam stosować czyste, szklane i plastikowe naczynia oraz łyżeczki. Drewno co prawda nie niszczy grzybka, ale tutaj łatwiej o wpuszczenie do kefiru obcych bakterii, co może niekorzystnie wpłynąć na kefirowy szczep.
- Można zamrozić grzybek dokładnie wypłukany z mleka. Po rozmrożeniu znów będzie nadawać się do robienia kefiru.
- Z biegiem czasu grzybek będzie się namnażać, więc na bieżąco warto go rozdawać innym lub mrozić jego zapas, na wypadek gdyby z jakiegoś powodu aktualnie używany stracił swoje właściwości lub uległ zniszczeniu.
- Gotowy kefir można przechowywać w lodówce do 3 dni.
Jak zrobić
- Ziarna grzybka bardzo dokładnie opłukuję na plastikowym sitku pod zimną wodą.
- Wkładam ziarna do butelki z mlekiem.Można włożyć ziarna bezpośrednio do mleka, ale potem cały 1 litr gotowego kefiru trzeba będzie powoli przelać przez sitko, żeby je odcedzić.Można włożyć ziarna do mleka na sitku lub zawinięte w wyjałowioną gazę, żeby były całkowicie zanurzone w mleku. Wtedy będzie potrzebna miseczka lub wąskie, ale wysokie naczynie.Butelkę trzeba zakręcić, ale nie może być zakręcona szczelnie. W czasie fermentacji wytwarzają się gazy, które muszą mieć swobodne ujście z butelki.Miseczkę można przykryć pokrywką.
- Zostawiam naczynie z kefirem w ciepłym, ale nie gorącym miejscu. Z dala od przeciągów, z dala od bezpośredniego nasłonecznienia. Kilka razy dziennie delikatnie wstrząsam naczyniem, żeby wymieszać i odgazować fermentujące mleko.
- Po 24 godzinach kefir jest gotowy, jednak najlepszych właściwości nabierze po 3 dobach od wymieszania ziaren z mlekiem.
- Z gotowego kefiru odcedzam ziarna. Przepłukuję w zimnej wodzie na sitku i rozpoczynam produkcję kolejnego kefiru lub zalewam niewielką ilością mleka i odstawiam do lodówki, gdzie może w takiej formie stać do 7 dni. Po tym czasie należy go wykorzystać do produkcji kefiru lub znów dokładnie wypłukać i zalać świeżym mlekiem w celu dalszego przechowywania w lodówce.
Wartości odżywcze
Kefir, który znajdziemy dziś na sklepowych półkach, przygotowywany jest w inny sposób, podobnie jak jogurt naturalny. Do mleka dodaje się odrobinę kefiru, żeby zaszczepić kultury bakterii i w ten sam sposób można przygotować go w domu.
To oczywiście bardzo prosta receptura, a kefir domowy to drobnostka – wymaga tylko kupienia pierwszy raz najlepszej jakości kefiru sklepowego, a potem wykorzystania kilku łyżek jako bazy. Oraz cierpliwości, bo leżakowanie przebiega o wiele dłużej niż w przypadku jogurtu.
☟ W moich przepisach szklanka ma zawsze 250 ml, kostka masła to 200 g, a łyżka lub łyżeczka jest płaska, chyba że wyraźnie zaznaczam, że jest inaczej.
Składniki
- 1 l mleka 3,2% (UHT, homogenizowane lub pasteryzowane z lodówki)
- 2-3 łyżki kefiru naturalnego (do zaszczepienia kultur bakterii; to metoda bez konieczności posiadania ziaren kefirowych)
🖩 Chcesz przeliczyć miary i wagi? Oto kalkulator.
LUBISZ PRZEPISY DOROTY?
Dołącz do ponad 15 tysięcy osób zapisanych do newslettera! Wysyłam tylko 2-4 wiadomości w miesiącu. Skorzystaj z podpowiedzi, co warto ugotować z aktualnie dostępnych w sklepach, sezonowych składników. Dowiesz się, co u mnie, jakie ciekawe rzeczy polecam i otrzymasz garść kulinarnych (i nie tylko) inspiracji.
E-BOOK NA POWITANIE - GRATIS
Przydatne przepisy i poradniki
- Do przygotowania domowego kefiru nada się też mleko prosto od krowy, które trzeba zagotować, następnie wymieszać z kefirem, schłodzić do temperatury 37 st. C i zamknąć w termosie.
- Gotowy kefir domowy może stać w lodówce przez 1 tydzień.
- Kefir, podobnie jak mleko, jest bogaty w białko i wapń niezbędne do budowy mięśni oraz kości. Zawiera też witaminy z grupy B, A i D, konieczne do poprawnego funkcjonowania organizmu i szeregu zachodzących w nim procesów. To bardzo wartościowy i jednocześnie najstarszy z mlecznych napojów.
Jak zrobić
- Znam dwie opcje jak zrobić kefir bez ziaren kefirowych, polecam tę drugą :).
Opcja 1.
- Wstawiamy garnek z zimną mieszanką jogurtu i mleka do piekarnika nagrzanego do 35 st. C na 1 godzinę.
- Mleko z kefirem ogrzewamy w garnku na kuchence do temperatury ok. 37 st. C (warto skorzystać z termometra kucharskiego; mleko powinno być ciepłe, ale nie za mocno - takie, że z łatwością można przyłożyć do ust zagrzaną w nim łyżkę).
Opcja 2.
- Wstawiamy garnek z zimną mieszanką kefiru i mleka do piekarnika nagrzanego do 40 st. C na 1 godzinę.
- Przelewamy mieszankę do termosu i zamykamy na 12-24 godzin (im dłużej będzie fermentować, tym bardziej orzeźwiający, kwaskowaty smak kefiru uda się uzyskać).
- Schładzamy kefir w lodówce, a przed podaniem mieszamy z wytrąconą serwatką (jest bardzo zdrowa i szkoda jej odlewać).
Co wybrać – kefir czy jogurt?
Osobiście uwielbiam stosować kefir jako rzadki sos do warzyw lub bazę do sosu do sałatek, a najlepiej – wypijać mocno schłodzony, jak napój mleczny. Maczam w nim bardzo ciepłe, nabite na widelec ziemniaki lub frytki, jeśli najdzie mnie ochota na ich zjedzenie, chociaż robię to wyjątkowo rzadko. Nie uznaję dodatku keczupu, chyba że jest to ten mój własny, domowy. Jogurt wolę do deserów, naleśników, sosów na ciepło i marynat do mięs czy domowych lodów, np. waniliowych. Kefir gorąco polecam jako dodatek do owocowych, chłodzących koktajli, bo w smaku najbardziej przypomina zsiadłe mleko, dzięki któremu można znów poczuć smak truskawkowego lub jagodowego lata, wakacji spędzanych na wsi u babci i zabaw w polu od rana do wieczora. Dostarczy nam solidnej porcji białka, wapnia i witamin B, A i D, które, w połączeniu z zawartymi w owocach cukrami, organizm szybko przyswoi i maksymalnie wykorzysta. Dzieci będą mieć siłę do biegania, a dorośli – do pracy, której w roku szkolnym wszystkim nam, zapewne, nie zabraknie :).
Dajcie znać jak wyszły Wasze kefiry. A może macie jeszcze jakieś inne, własne sposoby ich przygotowywania?
Dziękuję za wszystkie przydatne wskazówki!
Witam. Kupiłem niedawno za kilkadziesiąt zł na All… specjalne urządzenie do fermentacji kefiru, jogurtu itp. Można w nim ustawiać temperaturę (max 42st. C) i czas fermentacji. Proszę o podpowiedź – jaką maksymalną temperaturę mogę ustawić dla kefiru, a jaką dla jogurtu aby skrócić czas, a jednocześnie nie zniszczyć szlachetnych kultur bakteryjnych.
Jeśli z każdego zrobionego kefiru zostawimy szklankę żeby zaszczepić następne mleko, to nie trzeba więcej kupować kefiru. chyba że czegoś nie zrozumiałam? Robiłam z uht, wyszło super, dziś robię z przegotowanego pasteryzowanego, zobaczymy.
Zrobilam wczoraj kefir i dzis sprobowalam. Pyszny wyszedl. Podgrzewalam mleko z kefirem na gazie czyli metoda 1 ? koniec z kupowaniem kefiru!
Jutro bede testowac produkcje jogurtu naturalnego
Raz na jakiś czas kupować będzie trzeba, żeby była nowa baza. Całkowity koniec z kupowaniem kefiru jest wtedy, gdy się go rozmnaża za pomocą kefirowego grzybka :).
Witam, jedyny przepis ktory mi sie sprawdza. Ze swojej strony tylko moge podpowiedziec, ze mleko mozna podgrzac w kapieli wodnej, dzieki temu mleko osiaga temperature ok 80℃ wiec gina wszystkke zle bakterie, a pozostaja tylko te dobre i proces fermentacji przebiega duzo szybciej (4-5h), a najwazniejsze to to, ze unikniemy wykipienia mleka i szorowania kuchenki:). Probowalem uzywac mleka tzw. swiezego, pasteryzowanego w niskiej temperaturze. Niestety powstalo cos o konsystencji bardzo gestego kisielu pozbawionego calowicie smaku,. Mleko UHT jest dla mnie niezawodne.
Mleko UHT? Nie świadczy to dobrej znajomości tematu robienia kefiru.
Świadczy to o tym, że przetestowałam w domu produkcję kefiru na takim mleku i doświadczenie pokazuje, że też można go zrobić i jak ktoś nie ma dostępu do innego mleka i nie ma grzybków kefirowych, to też sobie może robić kefir w domu. Nie świadczy to o dobrej znajomości tematu, tylko o bardzo dobrej, bo kefir na grzybku też przygotowuję, od roku, na mleku krowim, kokosowym z puszki i domowych mlekach roślinnych.