Bigos staropolski – tradycyjna, polska potrawa o bogatej historii. Bigos to takie danie, bez którego często trudno wyobrazić sobie święta, rodzinne uroczystości. Chrzciny, komunia, wesele lub imprezy plenerowe. Musi być! Mówi się, że przepisów jest dokładnie tyle, ile gotujących go kucharek. Trudno nie zgodzić się z tą opinią. Pokażę Wam dziś przepis na bigos staropolski. Zobaczcie jak zrobić krok po kroku.
W kociołkach bigos grzano; w słowach wydać trudno bigosu smak przedziwny, kolor i woń cudną.
Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz”
W dawnych czasach przygotowywano go bez dodatku kapusty. Podobnie jak dziś, używało się różnych mięs. Kwaszono je jabłkami lub cytryną. Kapusta, jako składnik bigosu, początkowo pojawiła się prawdopodobnie w przepisach na bigos przyrządzany przez uboższe społeczeństwo. Kto nie mógł sobie pozwolić na dużo mięsa, zastępował je warzywami. Wzbogaciła go o charakterystyczny zapach i smak. Dziś trudno jest wyobrazić sobie tę potrawę w innej formie.
Zobacz też: Najlepsze przepisy biesiadne
W mojej kuchni bigos gości po raz pierwszy. Znam go oczywiście z domu rodzinnego, ale jako dziecko nie przepadałam za tą potrawą. Potem polubiłam wersję bez mięsa oraz taką z dodatkiem ryby. Polecam, niezależnie od wykorzystanych składników, ugotować go szczególnie w chłodne, deszczowe dni. Jest bardzo treściwy i aromatyczny, rozgrzeje niejeden pusty żołądek.
Przepis na bigos staropolski w nowej odsłonie
Bigos staropolski, choć w nieco unowocześnionej formie, przygotowałam wg jednego ze zwycięskich przepisów konkursowych przesłanego przez Olgę Cecylię.
☟ W moich przepisach szklanka ma zawsze 250 ml, kostka masła to 200 g, a łyżka lub łyżeczka jest płaska, chyba że wyraźnie zaznaczam, że jest inaczej.
Składniki
- 1½ kg białej kapusty (1 główka)
- 1 kg kapusty kiszonej
- 350 g dobrej kiełbasy (np. podwawelska lub jałowcowa)
- 350 g dobrej, pieczonej szynki
- 50 g suszonych grzybów
- kilka łyżek powideł śliwkowych
- 1 lampka słodkiego, czerwonego wina
- kilka łyżek smalcu
- 1 liść laurowy
- 5 ziaren czarnego pieprzu
- 5 ziaren ziela angielskiego
- 1 łyżka mielonego kminku
- ½ łyżeczki mielonego imbiru
- sól, pieprz
- 1 kromka chleba na zakwasie (może być sucha)
🖩 Chcesz przeliczyć miary i wagi? Oto kalkulator.
LUBISZ PRZEPISY DOROTY?
Dołącz do ponad 15 tysięcy osób zapisanych do newslettera! Wysyłam tylko 2-4 wiadomości w miesiącu. Skorzystaj z podpowiedzi, co warto ugotować z aktualnie dostępnych w sklepach, sezonowych składników. Dowiesz się, co u mnie, jakie ciekawe rzeczy polecam i otrzymasz garść kulinarnych (i nie tylko) inspiracji.
E-BOOK NA POWITANIE – GRATIS
Film wideo
Przydatne przepisy i poradniki
- Jak zrobić powidła śliwkowe
- Jak pokroić cebulę
- Jak wybrać tłuszcz do smażenia
- Szynka pieczona – przepis na domową wędlinę
- Najlepsza kapusta kiszona – przepis
Jak zrobić
- Grzyby zalewamy wodą i moczymy przez min. 2 godziny. Po namoczeniu drobno kroimy i zachowujemy wodę, w której się gotowały.
- Kapustę białą szatkujemy i sparzamy, a kiszoną – odsączamy.
- Kiełbasę i szynkę kroimy w kostkę, podsmażamy na smalcu.
- W dużym garnku zalewamy kapustę wodą, dokładamy kromkę chleba zawiniętą w gazę (chleb pochłonie nadmiar brzydkiego zapachu z kapusty podczas gotowania) i gotujemy do miękkości (ok. 1,5 godziny).
- Wyjmujemy gazę z chlebem, odlewamy połowę płynu do osobnego garnka (jeśli bigos wyjdzie za gęsty, będzie można go potem rozrzedzić). Dolewamy wino, dodajemy podsmażone wędliny i grzyby wraz z wodą, w której się moczyły.
- Dodajemy przyprawy i dusimy na niewielkim ogniu, co jakiś czas mieszając.
- Pod koniec gotowania odparowujemy lub odlewamy nadmiar wody (jeśli pozostał) (albo dolewamy zapas z drugiego garnka, jeśli bigos jest zbyt gęsty), dodajemy powidła śliwkowe (ilość zależy od smaku i od kwaśności kapusty), mieszamy.
Wartości odżywcze
Wolicie bardziej kwaskowaty czy jednak łagodniejszy smak? Podpowiem Wam, że warto połączyć słodkie z kwaśnym, stąd te powidła. Suszone śliwki też by się sprawdziły! Z pewnością mile Was zaskoczy smakowo ich dodatek, dlatego koniecznie spróbujcie :).
Staropolski bigos przepis
Najlepiej smakuje gotowany przez trzy dni. To nie żart! Za każdym razem się go studzi, następnie zamraża. Potem kolejnego dnia odgrzewa itd. Najprościej zrobić to zimą, ponieważ wystarczy wystawić garnek na mróz. Pamiętajcie jednak, że tak przygotowane danie, wielokrotnie gotowane, nie będzie mieć większości korzystnych dla zdrowia składników odżywczych. Między innymi dlatego warto kiszoną kapustę jeść także często w surówkach!
Jak Wam smakuje taki staropolski bigos? Zrobiliście tak jak ja, czy może zmodyfikowaliście skład? Mroziliście po ugotowaniu? A może u Was w domu przyrządzało się go zupełnie inaczej? Dajcie mi koniecznie znać w komentarzach, ponieważ jestem bardzo ciekawa :).
Czy można wino pominąć lub czymś zastąpić?
Bigos bardzo treściwy i niezbyt kwaśny…
A jak będzie zbyt kwaśny, to wiesz co zrobić?
Dodać szczyptę, dosłownie szczyptę (!) sody oczyszczonej (spożywczy kwaśny
węglan sodu; NaHCO3 ), i tak do skutku.
Gdy przeholujemy, i kompletnie kwasowość zneutralizujemy, wtedy trzeba
będzie ponownie zakwasić, np. cytryną. Jednak nie polecam.
Spożywczy kwaśny węglan sodu lub inaczej soda oczyszczona jest regulatorem
kwasowości i można ją stosować z umiarem do każdej zbyt kwaśnej potrawy.
Oczywiście należy pamiętać o każdorazowym wymieszaniu potrawy.
A teraz UWAGA! UWAGA! UWAGA!
Nie wolno pomylić spożywczej sody; kwaśnego węglanu sodowego NaHCO3 z
niebezpiecznym, bo silnie żrącym wodorotlenkiem sodowym NaOH, czyli sodą
kaustyczną, albo inaczej jego wodnym roztworem – ługiem sodowym!
No niestety, pudło ;).
Po tym tasaku użytym do krojenia kiełbasy wnoszę, że piękna Pani bigos gotująca kibicuje jednemu z krakowskich klubów 🙂
zawsze sie jakis ktos przyczepi ehhhh… pokrojone wiec liczy sie efekt nie.
przy krojeniu tej kiełbasy tasakiem aż mnie ciarki przeszły po palcach
kroi czym jej lepiej… weź się nie czepiaj
Podejrzewam, że to mogła być podwawelska.
z ciekawosci jaka to kielbasa?wyglada smacznie..jakas jalowcowa ..?
Dla mnie z tego bigosu to najlepsza jest ta prezenterka, przy niej to każdy nawet najgorszy bigos będzie smakował jak młode wino.
copyright by Wiesiek
jak żyje pierwszy raz widzę taką kiełbasę…
heh do kapusty chleb?? pochalania przykry zapach kapusty?? Zawsze myslalem ze ten aromat tov50% udanego bigosu jak pisal Mickiewicz… Ten zapach, ten smak.. Dla mnie za jasny bez brazu nie ma bigosu ale to pierwszy raz nauczysz sie HISTORI STAROPOLSKIEJ bedziesz umiala, tak dla ciebie skarbie jedna inf najlepsza jest dziczyzna Sarna albo Dzik najwspanialsze mieso na swiecie!!!
😉
[..YouTube..] 😉
[..YouTube..] @kloszard87 😉
– popłakałem się ze śmiechu:)
[..YouTube..] – popłakałem się ze śmiechu:)
[..YouTube..] – popłakałem się ze śmiechu:)
[..YouTube..] @kloszard87 – popłakałem się ze śmiechu:)
to zobaczył:D
[..YouTube..] to zobaczył:D
[..YouTube..] @pozytywnakuchnia to zobaczył:D
A ja jadłam dzisiaj na obiad. Jutro też będzie 🙂
Też będę gotować w tym tygodniu 🙂
I co w związku z tym? 🙂
[..YouTube..] I co w związku z tym? 🙂
[..YouTube..] @kloszard87 I co w związku z tym? 🙂
jak żyje pierwszy raz widze zeby kiełbase tasakiem kroić
[..YouTube..] jak żyje pierwszy raz widze zeby kiełbase tasakiem kroić
[..YouTube..] jak żyje pierwszy raz widze zeby kiełbase tasakiem kroić
przepis swietny, brakuje mi tylko jalowca. no i osobiscie zuzywam prawier butelke czerwonego wytrawnego – wiekszosc sie wygotowuje a nadaje bigosowi glebszy kolor.
co do trzymania go trzy dni – w przypadku mojej rodziny to jest jak urban legend. nigy nie przetrwal dnia nastepnego 😉
U mnie w domu dzielnie wytrzymał, może dlatego, że pierwszego dnia zjadła go tylko jedna osoba, a goście przyszli dwa dni później :). Owoce jałowca rzeczywiście warto dodać i pewnie gdybym miała, instynktownie wrzuciłabym do garnka.
Też zrobiłam w piątk bigosik, do dzisiaj super się przegryzł i jest naprawdę pycha!!!
Zamiast słodkiego wina dałam jednak wytrwane, bo ja lubię bigosik kwaśny, no i dodałam boczek i kurczaczka z mięsiw oraz trochę sosu sojowego, aby przyciemnić kolorek, chociaż grzybki też swoje zrobiły. Faktycznie, warto dodać więcej grzybków niż w przepisie 🙂
Teraz mrożę porcyjnki i będę wyjmować w razie potrzeby, bo wielki cały gar nagotowałam 🙂
U mnie w domu robimy inny bigos -bez powideł i wina, ale z odrobiną koncentratu pomidorowego i chyba dajemy więcej grzybków, bo tak naprawdę to na nie wszyscy polują:)
Wciąż toczymy boje o jego kwaśność -ja i moja mama lubimy naprawdę kwaśny bigosik, tata woli słodszy, a reszcie rodzinki jest to raczej obojętne…:)
co do zamrażania bigosu, to robimy też inaczej:) gotujemy go kilka dni wcześniej i smaki „przegryzają” się w chłodzie.. niestety czasem okazuje się, że na właściwą imprezę trzeba gotować jeszcze raz;-)
Tym przepisem nie pogardzę jednak ze względu na rodzinną tradycję i będzie na Wielkanoc:)
Polecam spróbować zamienić kapustę białą na czerwoną. Smaku praktycznie nie zmienia, za to nadaje przepiękny, głęboki odcień czerwieni.
Dobrze wiedzieć :).
??? czerwona kapusta za slodka!!!1 czerwieni dodaje wino kwasne jak kapusta sliwki slodkie wedzone heh ja facet mam was uczyc gotowac… odrazu dodajcie zasmazke i koncentrat pudliszki:)
@Leokadia a ja po prawdzie z rozpędu usmażyłam na oliwie z oliwek, co będzie zresztą widać na filmie, który wrzucę po powrocie z urlopu 🙂
@Leokadia przecież na tym smalcu się podsmaża kiełbasę i szynkę. Nie jest nigdzie powiedziane, że masz dodać kilka łyżek do garnka z kapustą, a z patelni też można odlać przed przełożeniem mięsa.
Nawarzyłaś niezłego bigosu. 😉
Wow, zrobiłaś fotogeniczny bigos 🙂
Ja jeszcze dodam, że dawne książki kucharskie polecają bigos po przyrządzeniu zamrozić i podgrzać, i proces powtórzyć ze dwa, trzy razy 🙂 I faktycznie to mu dodaje smaku!
U mnie musiało mu wystarczyć stanie w chłodzie na balkonie, ale też się dobrze „przegryzł” :).
hehe ciekawe jak?? bez zimy czystego mrozu z bigosu zrobisz zupe kapusciana… nioe traktuj tego jako obelge albo cus tylko jako patriotyczna odp
Jak już mówimy o patriotycznej postawie, to nie traktuj tego jako obelgi: naucz się poprawnie pisać. I wyluzuj trochę z tym bigosem, bo jak widać zupa mi jednak z tego dania nie wyszła, a przepisów na bigos, jak wiadomo, jest cała masa i uwierz, że nie jesteś w posiadaniu tego jedynego, słusznego i właściwego :).
„Przepis na bigos wg przepisu” hehehe 😉